3. Cơ thế điều hòa giấc ngủ như thế nào?
Cơ thể điều chỉnh giấc ngủ bao gồm: cân bằng nội môi khi ngủ/thức và hệ thống cảnh báo sinh học.
- Cân bằng nội môi ngủ-thức: nghĩa là thời gian bạn thức càng dài, bạn càng cần ngủ. Điều này là do hệ thống tự điều chỉnh của cơ thể. Tức là áp lực đi ngủ sẽ tăng lên dựa trên thời gian bạn thức. Động lực này cũng khiến bạn ngủ lâu hơn hoặc sâu hơn sau một thời gian ngủ không đủ giấc.
- Hệ thống cảnh báo sinh học: là một phần của đồng hồ sinh học của cơ thể. Nhịp sinh học kéo dài khoảng 24 giờ. Nó đóng vai trò trung tâm trong nhiều quá trình sinh học, bao gồm cả giấc ngủ. Tiếp xúc với ánh sáng có ảnh hưởng lớn nhất đến nhịp sinh học. Bởi nó khuyến khích sự tỉnh táo vào ban ngày và buồn ngủ vào ban đêm.
Hai yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ cơ thể bạn cảm thấy cần ngủ. Bao gồm: đồng hồ sinh học, thời gian trong ngày, mức độ tiếp xúc với ánh sáng…
Ngoài ra, một loạt các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Ví dụ: căng thẳng, đói, caffeine hoặc tiếp xúc với ánh sáng từ các thiết bị điện tử…
Các quá trình nhiều mặt này được quản lý bởi một số bộ phận của não. Bao gồm vùng dưới đồi, đồi thị, tuyến tùng, não trước, não giữa, thân não, hạch hạnh nhân và vỏ não. Thực tế là rất nhiều bộ phận của não liên quan đến việc thức và ngủ.
4. Hóa chất và Hormone nào điều hòa giấc ngủ?
Có rất nhiều chất hóa học và hormone có liên quan đến cơ chế cân bằng nội môi khi ngủ-thức và hệ thống cảnh báo sinh học. Việc chuyển đổi giữa trạng thái thức và ngủ tạo ra những thay đổi ở hàng nghìn tế bào thần kinh trong não. Cùng với đó là hệ thống tín hiệu phức tạp tạo ra những phản ứng cụ thể trong cơ thể.
Cho đến nay, vẫn còn rất nhiều điều chưa biết về các quá trình phức tạp kiểm soát giấc ngủ. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số chất quan trọng trong bộ máy của giấc ngủ.
Một chất hóa học được gọi là adenosine được cho là đóng vai trò trung tâm. Adosine tích tụ khi chúng ta thức và dường như làm tang áp lực giấc ngủ. Mặt khác, caffeine ức chế adenosine, điều này có thể giải thích một phần lý do tại sao nó thúc đẩy sự tỉnh táo.
Chất dẫn truyền thần kinh là các chất hóa học gửi tín hiệu trong hệ thần kinh để kích hoạt hoặc vô hiệu hóa một số tế bào nhất định. Ví dụ: GABA, acetylcholine, orexin và serotonin.
Nội tiết tố cũng đóng một vai trò không thể thiếu trong việc truyền tín hiệu và điều chỉnh trạng thái ngủ-thức. Melatonin, là một trong những hormone được biết đến nhiều nhất liên quan đến giấc ngủ.
Các hormone quan trọng khác liên quan đến giấc ngủ bao gồm adrenaline, cortisol và norepinephrine. Giấc ngủ cũng có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất các hormone quan trọng. Chẳng hạn như hormone tăng trưởng, leptin và ghrelin điều chỉnh sự thèm ăn…
Chức năng của các hóa chất và hormone này có thể khác nhau dựa trên di truyền. Đó là lý do tại sao một số chứng rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ có thể di truyền trong gia đình. Lựa chọn môi trường và lối sống cũng có thể ảnh hưởng đến tín hiệu hóa học và hormone chịu trách nhiệm cho giấc ngủ.
5. Tại sao giấc ngủ lại quan trọng?
Mặc dù ngay cả các chuyên gia cũng chưa giải thích được lý do tại sao chúng ta ngủ. Nhưng nhiều chỉ số ủng hộ quan điểm rằng nó phục vụ một chức năng sinh học thiết yếu.
Từ góc độ tiến hóa, thực tế là giấc ngủ tồn tại ở hầu hết các loài động vật. Mặc dù thực tế là nó tạo ra sự dễ bị tổn thương và mất thời gian nghỉ ngơi hoặc sinh sản
Ở người, giấc ngủ rất quan trọng đối với sự phát triển cả về thể chất và tinh thần. Ở người lớn, thiếu ngủ dẫn đến nhiều hậu quả tiêu cực về sức khỏe. Bao gồm các vấn đề về tim mạch, hệ thống miễn dịch suy yếu, nguy cơ béo phì và tiểu đường…
Tóm lại, giấc ngủ không chỉ có một mục đích sinh học. Trên thực tế, giấc ngủ còn là yếu tố quan trọng góp phần vào hoạt động bình thường của tất cả các hệ thống trong cơ thể.
