Theo Mark Manson, thói quen kép giúp bạn “bắn một mũi tên trúng nhiều đích”. Và nếu mục tiêu là cái đích bạn muốn đến, thói quen sẽ là phương tiện giúp bạn tới điều đó.
Cách từ bỏ các thói quen xấu
Thói quen xấu cũng hoạt động tương tự như thói quen tốt, dựa trên tín hiệu, hành vi và phần thưởng. Nếu ba yếu tố này giúp bạn hình thành thói quen tốt, bạn có thể áp dụng chúng để thay đổi thói quen xấu.
Hãy xem xét một ví dụ: ăn uống không lành mạnh. Tôi nhận ra rằng hai tín hiệu lớn nhất khiến tôi ăn vặt là cảm giác lo lắng và buồn chán.
Đối với tín hiệu lo lắng, việc giải quyết nó có thể khá phức tạp và không thể được loại bỏ ngay lập tức. Tuy nhiên, tôi có thể quản lý tốt hơn bằng cách nhận biết khi tâm trạng của mình bắt đầu lo lắng và tìm cách giải tỏa cảm xúc bằng các phương pháp khác thay vì ăn vặt.
Còn với tín hiệu buồn chán, việc xử lý đơn giản hơn nhiều. Tôi đã thấy rằng bỏ hết đồ ăn vặt khỏi nhà giúp tôi không còn lựa chọn khi cảm thấy buồn chán. Điều này đặt ra một rào cản vật lý giữa tôi và thói quen xấu.
Hãy thử tìm hiểu xem tín hiệu nào kích hoạt thói quen xấu của bạn và tìm cách giải quyết chúng. Nếu việc lạm dụng máy chơi game khiến bạn mất kiểm soát, bạn có thể giới hạn thời gian chơi bằng cách đặt hẹn giờ hoặc sử dụng các ứng dụng hạn chế thời gian màn hình. Nếu bạn thường xuyên mua sắm không cần thiết, hãy cố gắng tạo ra một kế hoạch ngân sách cụ thể và hạn chế việc sử dụng thẻ tín dụng.
Nhớ rằng việc thay đổi thói quen không phải là một quá trình nhanh chóng. Bắt đầu từ những bước nhỏ và dần dần tăng cường hành vi tích cực và giảm bớt hành vi tiêu cực sẽ giúp bạn thay đổi thói quen xấu một cách hiệu quả và bền vững.
Thế nên kể cả khi mắc những thói quen xấu thì bạn vẫn hoàn toàn ổn. Bạn sẽ học cách chấp nhận những lỗi sai của mình và tiếp tục. Đến một ngày nào đó, những thói quen xấu đó sẽ mất tính “tự động” và bạn lấy lại toàn quyền quyết định xem có ăn vặt/chơi game/mua sắm hay không.
Những thói quen tốt bạn có thể bắt đầu ngay
Có những thói quen không “bình đẳng” với nhau dù có cùng cơ chế và cách hoạt động. Thay vì sử dụng thuật ngữ “tốt” và “xấu”, tôi muốn đề cập đến những thói quen có tác động rộng hơn và giúp cải thiện nhiều khía cạnh trong cuộc sống. Tôi gọi chúng là “thói quen kép”. Một ví dụ điển hình là tập thể dục, nó không chỉ giúp duy trì cân nặng và sức khỏe, mà còn cải thiện tâm trạng, tăng sự tập trung và cải thiện giấc ngủ.
Ngoài ra, còn có “vi thói quen” (meta habits) – những thói quen tác động đến nhiều khía cạnh của cuộc sống và cả những thói quen khác. Ví dụ, bạn có thể học cách học tốt hơn hoặc phát triển thói quen xây dựng những thói quen tốt.
Nếu bạn muốn bắt đầu, hãy lựa chọn một thói quen kép hoặc vi thói quen. Điều này sẽ giúp bạn hình thành các thói quen tốt khác một cách dễ dàng hơn. Dưới đây là ba thói quen kép bạn có thể bắt đầu rèn luyện ngay hôm nay:
1. Tập thể dục
Nếu đến giờ bạn vẫn chưa biết lợi ích của việc này, hẳn bạn đã sống trong hang rất lâu rồi.
Ngoài việc giúp bạn giữ dáng và chống thừa cân, tập thể dục còn giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và một số loại ung thư. Nó cũng giúp bạn cải thiện tinh thần, tiếp thêm năng lượng, tăng chất lượng giấc ngủ, khả năng tập trung và cả đời sống tình dục nữa.
Điều điên rồ về thể dục là không ít người nghĩ quá lố về mức độ nỗ lực cần thiết để đạt kết quả. Họ cho rằng để tập thể dục, bạn phải đầu tư vào một phòng gym tử tế, trả phí cao để có PT riêng và sử dụng những dụng cụ đặc biệt khác.
Vì vậy nếu bạn muốn “kiến tạo” thói quen này (hoặc nếu bạn đang thừa/ thiếu cân), cứ bắt đầu đơn giản trước đã, rồi sau này có thể đi tập gym cũng không muộn.
Ăn uống lành mạnh
Nhiều người phát triển những thói quen ăn uống không tốt do không thể kiểm soát được việc ăn gì và khi nào ăn. Thường vì thiếu thời gian hoặc kiến thức, họ dễ dàng lựa chọn những món ăn nhanh và tiện lợi.
Giống với việc tập thể dục, ăn uống lành mạnh mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và cuộc sống. Bạn có thể tận hưởng những lợi ích này thông qua việc kết hợp cả việc tập thể dục và chế độ ăn uống lành mạnh, và không gì có thể ngăn cản bạn thực hiện cả hai.
Bạn có thể bắt đầu bằng việc hạn chế ăn ngoài, chuẩn bị thực phẩm lành mạnh tại nhà và học nấu một số món đơn giản. Điều này giúp bạn kiểm soát được chất lượng và lượng thức ăn, tiết kiệm tiền và tạo niềm vui khi mời người thân và bạn bè thưởng thức bữa ăn tại nhà.
Ngủ đủ giấc
Câu sau đây tóm gọn mọi nghiên cứu về giấc ngủ: Nếu không ngủ đủ giấc, bạn sẽ mất trí và giảm tuổi thọ. Bạn hiểu rồi chứ?
Một số tác hại của việc ngủ thiếu giấc bao gồm mệt mỏi, cáu kỉnh, lo lắng, chán nản, đau nhức cơ thể, khó tập trung và không thể “vận hành” bình thường. Nặng hơn nữa, nó sẽ gây mất ngủ kinh niên và tăng nguy cơ mắc bệnh tim & tiểu đường.
Đó là còn chưa kể, giấc ngủ giúp bạn củng cố thông tin vào trí nhớ và điều hòa nhiều quá trình khác của não. Vì vậy nếu thiếu ngủ, bạn sẽ “mất trí” theo đúng nghĩa đen.
Tùy thuộc vào độ tuổi và thể trạng mà nhu cầu ngủ của mỗi người khác nhau, nhưng nhìn chung bạn nên ngủ khoảng 7 tới 9 tiếng mỗi đêm. Để thực hiện, bạn cần xây dựng chu trình buổi tối (để tạo ra “tín hiệu”), trong đó bạn dừng sử dụng đồ điện tử ít nhất 1 giờ trước khi ngủ.
Tập thể dục, ăn uống lành mạnh và ngủ đủ giấc – đây là 3 chiếc chìa thần kỳ giúp bạn mở khóa một cuộc sống lành mạnh hơn. Sau khi đã “khởi động” với chúng, bạn có thể luyện những thói quen kép khác như thiền, viết nhật ký, đọc sách và giao tiếp.
Tạo thói quen hay đặt mục tiêu?
Mục tiêu là điểm đích mà chúng ta muốn đạt được, nhưng tầm quan trọng của nó thường bị thổi phồng. Việc đặt mục tiêu không có gì sai, nhưng nó trở nên vô nghĩa nếu chúng ta không biết cách đi tới đó. Trong cuộc sống, thói quen chính là công cụ giúp chúng ta đạt được mục tiêu.
Ví dụ, nếu bạn muốn tiết kiệm 100 triệu trong vòng 2 năm, bạn có thể thiết lập một thói quen tự động, chẳng hạn như chuyển 4 triệu vào tài khoản tiết kiệm mỗi tháng. Điều này giúp bạn tiết kiệm hàng tháng và đạt được mục tiêu cuối cùng của mình.
Tuy nhiên, mục tiêu chỉ là khởi đầu. Trong quá trình xây dựng thói quen, chúng ta có thể lạc hướng. Thường xuyên suy nghĩ về mục tiêu cuối cùng hơn là tập trung vào những thói quen hàng ngày có thể là một nguyên nhân chính. Những thói quen hàng ngày, mặc dù có thể nhàm chán, lại đưa chúng ta gần hơn đến cuộc sống mà chúng ta mong muốn.
Vì vậy, hãy không ám ảnh quá về mục tiêu, mà tập trung vào việc xây dựng những thói quen. Bạn có thể bắt đầu với ba yếu tố quan trọng: tập thể dục, ăn uống lành mạnh và ngủ đủ giấc. Đây là những thói quen cơ bản giúp bạn có một cuộc sống khỏe mạnh.
Nguồn tham khảo: https://vietcetera.com/vn/thoi-quen-va-muc-tieu-dieu-gi-quan-trong-hon
