Ô nhiễm không khí không phải là loại ô nhiễm duy nhất đang gây hại cho sinh vật sống trên hành tinh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đó là một trong những mối đe dọa môi trường nguy hiểm nhất đối với sức khỏe. Và theo Cơ quan Môi trường Châu Âu (EEA), tiếng ồn gây ra 12.000 trường hợp tử vong sớm và 48.000 trường hợp bệnh tim cục bộ mới mỗi năm.
Nó không chỉ gây tổn thương cho con người, mà còn gây hại cho động vật. Theo Cục Công viên Quốc gia (NPS) tại Hoa Kỳ, ô nhiễm tiếng ồn có tác động môi trường rất lớn và gây thiệt hại nghiêm trọng cho đời sống hoang dã. Các chuyên gia cho biết noise pollution (ô nhiễm tiếng ồn) có thể gây xáo trộn chu kỳ sinh sản và chăm sóc con, thậm chí làm gia tăng tốc độ tuyệt chủng của một số loài.
Ô nhiễm tiếng ồn là gì?
Không phải âm thanh nào cũng được coi là ô nhiễm tiếng ồn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa tiếng ồn trên 65 decibel (dB) là ô nhiễm tiếng ồn. Cụ thể, tiếng ồn trở nên gây hại khi vượt quá 75 decibel (dB) và gây đau đớn ở mức trên 120 dB. Do đó, được khuyến nghị giữ mức độ tiếng ồn dưới 65 dB trong ngày và cho biết giấc ngủ thảnh thơi là không thể có với mức độ tiếng ồn môi trường vào ban đêm vượt quá 30 dB.
Nguyên nhân gây ô nhiễm tiếng ồn
Có nhiều nguồn gốc của ô nhiễm tiếng ồn, nhưng đây là một số nguồn chính:
Tiếng ồn giao thông
Tiếng ồn giao thông chiếm phần lớn tiếng ồn gây ô nhiễm trong thành phố. Ví dụ, còi xe ô tô tạo ra 90 dB và xe buýt tạo ra 100 dB.
Tiếng ồn giao thông hàng không
Số lượng máy bay bay qua thành phố ít hơn số lượng ô tô trên đường, nhưng tác động lại lớn hơn: một chiếc máy bay duy nhất tạo ra 130 dB.
Công trường xây dựng
Công trường xây dựng và công trường đậu xe, công trường làm lại đường và vỉa hè rất ồn ào. Ví dụ, máy khoan khí nén tạo ra 110 dB.
Nhà hàng và đời sống về đêm
Quán bar, nhà hàng và sân hiên ngoài trời khi thời tiết đẹp có thể tạo ra hơn 100 dB. Điều này bao gồm tiếng ồn từ quán rượu và câu lạc bộ.
Động vật
Tiếng ồn do động vật tạo ra có thể không được chú ý, nhưng một con chó sủa hoặc hú, ví dụ, có thể tạo ra khoảng 60-80 dB.
Tác động của ô nhiễm tiếng ồn
Ngoài việc gây hại cho thính giác của chúng ta bằng cách gây ra tiếng ù tai hoặc khiếm thính, tiếng ồn ồn ào liên tục còn có thể gây hại cho sức khỏe con người theo nhiều cách, đặc biệt là đối với người già và trẻ nhỏ. Dưới đây là một số tác động chính:
Vật lý
Sự kích thích hô hấp, nhịp tim tăng nhanh, huyết áp cao, đau đầu và trong trường hợp tiếng ồn cực kỳ ồn ào và liên tục, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng và thậm chí nhồi máu cơ tim.
Tâm lý
Tiếng ồn có thể gây ra cảm giác căng thẳng, mệt mỏi, trầm cảm, lo âu và loạn thần ở cả con người và động vật.
Rối loạn giấc ngủ và hành vi
Tiếng ồn vượt quá 45 dB ngăn bạn khỏi việc ngủ và ngủ đúng cách. Hãy nhớ rằng theo Tổ chức Y tế Thế giới, mức độ tiếng ồn không nên vượt quá 30 dB. Tiếng ồn lớn có thể gây tác động tiềm ẩn đến hành vi của chúng ta, gây ra hành vi hung hăng và dễ cáu gắt.
Trí nhớ và tập trung
Tiếng ồn có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của con người, dẫn đến hiệu suất thấp theo thời gian. Nó cũng có tác động xấu đến trí nhớ, làm khó khăn trong việc học tập.
Thú vị là, tai của chúng ta cần nhiều hơn 16 giờ nghỉ ngơi để khắc phục cho hai giờ tiếp xúc với tiếng ồn 100 dB.
Các giải pháp để giảm ô nhiễm tiếng ồn
Các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận thức rằng nhận thức về ô nhiễm tiếng ồn là cần thiết để đối phó với kẻ thù vô hình này. Ví dụ: tránh các hoạt động giải trí ồn ào, sử dụng các phương tiện giao thông thay thế như xe đạp hoặc xe điện thay vì ô tô, làm công việc nhà trong khoảng thời gian khuyến nghị, cách âm nhà bằng vật liệu hấp thụ tiếng ồn, và nâng cao nhận thức môi trường cho thế hệ trẻ.
Chính phủ cũng có thể áp dụng các biện pháp để đảm bảo quản lý tiếng ồn chính xác và giảm ô nhiễm tiếng ồn. Ví dụ: bảo vệ một số khu vực như vùng nông thôn, khu vực có giá trị thiên nhiên, các công viên thành phố khỏi tiếng ồn, thiết lập quy định bao gồm các biện pháp phòng ngừa và sửa chữa như tách biệt bắt buộc giữa khu dân cư và các nguồn tiếng ồn.
