Business Analyst (BA) – hay Chuyên viên phân tích nghiệp vụ – là một vai trò quan trọng trong các dự án phát triển phần mềm và chuyển đổi số. Nhiệm vụ chính của BA là thu thập, phân tích và truyền đạt yêu cầu từ khách hàng đến nhóm kỹ thuật, đảm bảo rằng giải pháp được xây dựng đúng và phù hợp với nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, con đường sự nghiệp của một BA không hề bằng phẳng. Trong quá trình làm việc, BA có thể gặp phải nhiều khó khăn cả về chuyên môn lẫn kỹ năng mềm.
Khó khăn đầu tiên và cũng là phổ biến nhất là việc thu thập và làm rõ yêu cầu từ khách hàng. Trên thực tế, nhiều khách hàng không thể diễn đạt chính xác họ muốn gì hoặc thậm chí không hiểu rõ vấn đề mình đang gặp phải. Họ có thể đưa ra những yêu cầu mơ hồ, chung chung hoặc thay đổi liên tục theo cảm tính. Điều này khiến BA phải chủ động đặt nhiều câu hỏi, phân tích ngữ cảnh kinh doanh, tổ chức các buổi họp, khảo sát hoặc phỏng vấn người dùng để hiểu được yêu cầu thật sự. Đây là giai đoạn rất quan trọng vì mọi sai sót trong việc xác định yêu cầu ban đầu đều có thể dẫn đến sản phẩm sai lệch, gây thiệt hại về thời gian và chi phí.
Tiếp theo là việc làm việc và phối hợp với nhiều bên liên quan (stakeholders). Một BA thường xuyên phải giao tiếp với khách hàng, quản lý dự án, đội phát triển, kiểm thử viên và đôi khi cả ban lãnh đạo. Mỗi nhóm lại có những ưu tiên và góc nhìn khác nhau. Chẳng hạn, khách hàng muốn tính năng đầy đủ, nhanh chóng; trong khi nhóm phát triển lại quan tâm đến tính khả thi và giới hạn kỹ thuật. BA cần phải có khả năng đàm phán, xử lý mâu thuẫn và truyền đạt thông tin một cách rõ ràng, trung lập để mọi bên đều hiểu và đồng thuận.
Một thách thức khác không thể bỏ qua là việc thay đổi yêu cầu liên tục trong quá trình phát triển. Điều này thường xảy ra trong môi trường Agile hoặc các dự án có phạm vi mở. Khi có quá nhiều thay đổi, nếu không được kiểm soát tốt, dự án dễ bị “trượt mục tiêu”, đội phát triển bị quá tải và tiến độ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. BA cần có khả năng đánh giá tác động của từng thay đổi, đề xuất lộ trình hợp lý và thống nhất với các bên liên quan để đảm bảo chất lượng dự án không bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, BA cũng gặp khó khăn trong việc duy trì và cập nhật tài liệu nghiệp vụ. Nhiều người đánh giá thấp vai trò của tài liệu, nhưng thực tế đây là một phần quan trọng giúp các bên liên quan có chung cái nhìn và làm cơ sở cho việc kiểm thử, triển khai sản phẩm. Việc viết tài liệu rõ ràng, logic, dễ hiểu không dễ dàng, đặc biệt khi khối lượng yêu cầu lớn và phức tạp. BA phải đảm bảo tài liệu luôn phản ánh đúng thực tế dự án, tránh gây nhầm lẫn cho nhóm kỹ thuật hoặc người dùng cuối.
Cuối cùng, áp lực về thời gian và tiến độ cũng là yếu tố gây căng thẳng cho BA. Do đứng ở vị trí trung gian, BA thường bị kéo giữa nhiều phía và phải làm hài lòng nhiều bên cùng lúc. Trong khi đó, các vấn đề về yêu cầu thường không dễ giải quyết ngay mà cần thời gian phân tích và xác minh kỹ lưỡng.
Tóm lại, công việc của một BA không chỉ đòi hỏi kiến thức nghiệp vụ và kỹ thuật, mà còn cần kỹ năng mềm vững vàng như giao tiếp, tư duy phản biện, xử lý tình huống và làm việc nhóm. Dù đối mặt với nhiều khó khăn, đây vẫn là một nghề đầy tiềm năng và mang lại nhiều giá trị, đặc biệt đối với những người yêu thích vai trò kết nối và định hình giải pháp cho doanh nghiệp. Với tinh thần học hỏi không ngừng và sự kiên nhẫn, những thử thách đó sẽ trở thành những bước đệm quý giá trong hành trình phát triển sự nghiệp của một BA.
Tham khảo tại: https://chatgpt.com
Một số post có cùng chủ đề: