Layer 2 Blockchain Là Gì?
Layer 2 blockchain là các giải pháp xây dựng trên nền tảng của blockchain chính (Layer 1) để cải thiện hiệu suất và khả năng mở rộng của nó. Thay vì xử lý tất cả các giao dịch trực tiếp trên blockchain chính, Layer 2 thực hiện các giao dịch này trên một lớp khác và sau đó ghi lại kết quả cuối cùng trên Layer 1. Điều này giúp giảm tải cho blockchain chính, tăng tốc độ giao dịch và giảm chi phí.
Lợi ích của Layer 2
- Tăng tốc độ giao dịch: Layer 2 cho phép thực hiện giao dịch nhanh hơn bằng cách xử lý ngoài chuỗi và chỉ ghi lại kết quả cuối cùng lên blockchain chính. Điều này giúp giảm thiểu tắc nghẽn và tăng hiệu suất của mạng lưới.
- Giảm chi phí giao dịch: Bằng cách giảm số lượng giao dịch cần ghi lên blockchain chính, Layer 2 giúp giảm chi phí giao dịch, làm cho việc sử dụng blockchain trở nên khả thi hơn đối với người dùng và doanh nghiệp.
- Cải thiện khả năng mở rộng: Layer 2 giúp tăng khả năng mở rộng của blockchain bằng cách phân tán tải công việc và cho phép xử lý nhiều giao dịch hơn cùng một lúc mà không làm giảm hiệu suất của blockchain chính.
- Bảo mật: Các giải pháp Layer 2 vẫn giữ được mức độ bảo mật cao nhờ vào việc ghi lại kết quả cuối cùng lên blockchain chính, nơi dữ liệu được bảo vệ bởi các cơ chế bảo mật mạnh mẽ của blockchain.
Các giải pháp Layer 2 phổ Biến
State Channels
State Channels là một giải pháp Layer 2 cho phép các bên giao dịch trực tiếp với nhau ngoài chuỗi (off-chain) và chỉ ghi lại trạng thái cuối cùng trên blockchain chính. Một ví dụ điển hình là Lightning Network của Bitcoin.
- Cách hoạt động: Hai bên mở một kênh giao dịch bằng cách đặt cọc một số tiền vào một hợp đồng thông minh trên blockchain chính. Sau đó, họ có thể thực hiện nhiều giao dịch ngoài chuỗi và chỉ cần ghi lại trạng thái cuối cùng khi kênh được đóng.
- Ưu điểm: Giảm thiểu chi phí giao dịch và tăng tốc độ xử lý giao dịch.
- Nhược điểm: Hạn chế số lượng bên tham gia (thường chỉ 2 bên) và yêu cầu mở/đóng kênh trên chuỗi.
- Ví dụ: Lightning Network
Sidechains
Sidechains là các blockchain riêng biệt nhưng được kết nối với blockchain chính (mainchain). Chúng có thể thực hiện các giao dịch độc lập với blockchain chính và định kỳ ghi lại trạng thái lên blockchain chính.
- Cách hoạt động: Tài sản từ blockchain chính được gửi vào một hợp đồng trên sidechain, sau đó có thể được giao dịch trên sidechain này. Sau khi giao dịch hoàn tất, trạng thái cuối cùng có thể được chuyển lại về blockchain chính.
- Ưu điểm: Tăng khả năng mở rộng và linh hoạt trong việc thực hiện các giao dịch.
- Nhược điểm: Yêu cầu bảo mật cao hơn để tránh rủi ro khi chuyển tài sản giữa các chuỗi.
- Ví dụ: Liquid Network, Polygon
Rollups
Rollups là một giải pháp Layer 2 cho phép tổng hợp nhiều giao dịch ngoài chuỗi và ghi lại một lần duy nhất trên blockchain chính. Trong đó có hai loại chính: Optimistic Rollups và ZK-Rollups.
- Optimistic Rollups: Các giao dịch ngoài chuỗi được ghi lại kết quả trên blockchain chính sau một khoảng thời gian nhất định. Giao dịch được giả định là hợp lệ trừ khi có tranh chấp.
- ZK-Rollups: Sử dụng zero-knowledge proofs (Kĩ thuật xác minh giao dịch) để chứng minh tính hợp lệ của giao dịch ngoài chuỗi mà không cần tiết lộ dữ liệu.
- Ưu điểm: Tăng khả năng mở rộng và giảm chi phí giao dịch một cách đáng kể.
- Nhược điểm: Cần thời gian để xác minh giao dịch trong trường hợp Optimistic Rollups và yêu cầu tính toán phức tạp đối với ZK-Rollups.
- Ví dụ: Liquid Network, zkSync