Trong tập trước, chúng ta đã tìm hiểu về cách triển khai 1 smart contract. (Đọc thêm tại Blockchain 101 – Ep3: Smart Contract). Và trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực này: ICO (Initial Coin Offering) và Tokenization, và cách chúng đã thay đổi cách chúng ta gọi vốn.
Mô hình gọi vốn truyền thống
Trước khi Blockchain xuất hiện, các công ty thường sử dụng các mô hình gọi vốn truyền thống như:
- IPO (Initial Public Offering): Công ty mở cửa sàn chứng khoán để bán cổ phiếu lần đầu tiên cho công chúng.
- Private Placements: Công ty bán cổ phiếu hoặc trái phiếu cho một nhóm nhà đầu tư hoặc một tổ chức nhất định mà không cần thông qua thị trường mở.
Quy trình gọi vốn truyền thống
Quy trình IPO (Initial Public Offering)
1. Chuẩn bị
- Lựa chọn Ngân hàng Đầu tư: Công ty chọn một hoặc nhiều ngân hàng đầu tư để giúp họ thực hiện quá trình IPO.
- Đánh giá và Phân tích: Công ty thực hiện đánh giá cẩn thận về giá trị của mình và chuẩn bị các báo cáo tài chính cần thiết.
2. Đăng ký với Ủy ban Chứng khoán và Sở giao dịch
- Đệ trình Hồ sơ: Công ty phải đệ trình một hồ sơ chi tiết về tình trạng tài chính và hoạt động kinh doanh cho Ủy ban Chứng khoán và Sở giao dịch cần thiết.
- Phê duyệt Hồ sơ: Hồ sơ được xem xét và phê duyệt bởi các cơ quan quản lý, sau đó công ty được phép tiến hành IPO.
3. Tiến hành IPO
- Quảng bá và Tiếp thị: Công ty và các ngân hàng đầu tư thực hiện các hoạt động quảng bá và tiếp thị để thu hút sự quan tâm từ nhà đầu tư tiềm năng.
- Phát hành Cổ phiếu: Công ty phát hành cổ phiếu mới ra thị trường và bán chúng cho công chúng thông qua quy trình IPO.
4. Giao dịch công cộng
- Giao dịch Cổ phiếu: Sau khi IPO hoàn tất, cổ phiếu của công ty được giao dịch công cộng trên sàn giao dịch chứng khoán.
Quy trình Private Placements
1. Xác định Nhà đầu tư
- Tìm kiếm và Liên hệ: Công ty tìm kiếm và liên hệ với các nhà đầu tư tiềm năng, bao gồm các quỹ đầu tư, các nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức tài chính.
2. Đàm phán và Thỏa thuận
- Thỏa thuận Điều kiện: Công ty và nhà đầu tư thực hiện đàm phán về điều kiện giao dịch, bao gồm giá cả, số lượng cổ phiếu hoặc trái phiếu được phát hành, và các điều khoản pháp lý khác.
3. Thực hiện Giao dịch
- Ký Hợp đồng: Khi đạt được thỏa thuận, công ty và nhà đầu tư ký một hợp đồng giao dịch chính thức.
- Phát hành Cổ phiếu hoặc Trái phiếu: Công ty phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu cho nhà đầu tư theo điều khoản của hợp đồng.
4. Hoàn tất giao dịch
- Thanh toán: Nhà đầu tư thanh toán tiền hoặc tài sản tương đương cho cổ phiếu hoặc trái phiếu được phát hành.
- Phân phối Cổ phiếu hoặc Trái phiếu: Công ty phân phối cổ phiếu hoặc trái phiếu cho nhà đầu tư sau khi thanh toán được hoàn tất.
Quy trình này đòi hỏi sự cẩn trọng và tuân thủ các quy định pháp lý, đặc biệt là khi liên quan đến việc cung cấp thông tin và đảm bảo sự minh bạch cho các nhà đầu tư.
ICO (Initial Coin Offering)
ICO là một phương thức gọi vốn mà các dự án Blockchain sử dụng để huy động vốn thông qua việc phát hành các token hoặc đồng tiền kỹ thuật số. Một ví dụ nổi tiếng về ICO là Ethereum, một nền tảng Blockchain phổ biến, đã sử dụng ICO để huy động vốn ban đầu.
Quy trình ICO thường bao gồm:
- Xác định Dự án: Dự án cần phải có một ý tưởng hoặc một vấn đề cụ thể mà họ muốn giải quyết bằng công nghệ Blockchain.
- Tạo Whitepaper: Whitepaper mô tả chi tiết về dự án, bao gồm mục tiêu, cách thức hoạt động, kế hoạch phát triển, v.v.
- Phát hành Token: Dự án tạo và phát hành các token thông qua một chuỗi khối công cộng (public blockchain) như Ethereum.
- ICO Launch: Dự án công bố ICO của mình và mời nhà đầu tư mua token bằng tiền tệ truyền thống hoặc tiền điện tử.
- Sử dụng vốn: Các dự án sử dụng số vốn thu được từ ICO để phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ của họ.
So sánh giữa quy trình IPO, Private Placements và ICO:
| Bước | IPO (Initial Public Offering) | Private Placements | ICO (Initial Coin Offering) |
|---|---|---|---|
| Xác định Tài sản | Công ty xác định tài sản và chuẩn bị cho việc công khai cổ phiếu của họ. | Công ty xác định nhà đầu tư tiềm năng và thực hiện đàm phán. | Dự án Blockchain xác định tài sản kỹ thuật số để token hóa. |
| Phân tích và Chuẩn bị | Chuẩn bị báo cáo tài chính và pháp lý cho việc công khai. | Đàm phán điều kiện giao dịch và chuẩn bị hợp đồng. | Chuẩn bị whitepaper và đánh giá công nghệ cho dự án. |
| Xác nhận và Đăng ký | Đăng ký với Ủy ban Chứng khoán và Sở giao dịch. | Không cần đăng ký công khai, thực hiện giao dịch riêng tư. | Không cần đăng ký công khai, thực hiện giao dịch trên Blockchain. |
| Tiến hành Giao dịch | Cổ phiếu được phát hành và giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán. | Cổ phiếu hoặc trái phiếu được phát hành cho nhà đầu tư. | Token được phát hành và mua bán trên nền tảng Blockchain. |
| Đối tượng Nhà đầu tư | Công chúng và nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. | Các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức mời đặc biệt. | Cộng đồng người dùng trên toàn thế giới. |
Tokenization
Tokenization là quá trình biến một tài sản truyền thống như bất động sản, cổ phiếu, hoặc hàng hóa thành các token kỹ thuật số. Ví dụ, một tòa nhà có thể được token hóa bằng cách chia nhỏ thành các phần nhỏ hơn và phát hành các token đại diện cho mỗi phần. Các token này sau đó có thể được giao dịch trên một nền tảng Blockchain.
Quy trình Tokenization
1. Xác định Tài sản
Quy trình bắt đầu bằng việc xác định tài sản cần được token hóa. Điều này có thể là bất động sản, cổ phiếu, hoặc thậm chí là quyền sở hữu trí tuệ.
2. Phân tích Tài sản
Sau khi xác định, tài sản sẽ được phân tích kỹ lưỡng để đảm bảo tính pháp lý và giá trị của nó. Điều này bao gồm việc xác định các yếu tố như giấy tờ pháp lý, giá trị thị trường và tiềm năng sinh lời.
3. Chọn Nền tảng Blockchain
Sau khi tài sản được xác định và phân tích, quy trình tiếp theo là chọn nền tảng Blockchain phù hợp. Ethereum thường là lựa chọn phổ biến do tính linh hoạt của nó trong việc tạo và quản lý các loại token khác nhau.
4. Tạo Smart Contract
Một smart contract sẽ được tạo ra trên nền tảng Blockchain để đại diện cho quyền sở hữu của các token. Smart contract này sẽ xác định các điều kiện và quy tắc về việc sở hữu và giao dịch token.
5. Phát hành Token
Sau khi smart contract được tạo, các token sẽ được phát hành dựa trên các thông tin về tài sản được nhập vào hợp đồng thông minh. Mỗi token sẽ đại diện cho một phần nhỏ của tài sản gốc.
6. Xác thực và Quản lý Token
Các token sau khi được phát hành sẽ được xác thực và quản lý trên nền tảng Blockchain. Điều này đảm bảo tính minh bạch và khả năng theo dõi của toàn bộ quy trình.
7. Giao dịch Token
Cuối cùng, các token sẽ có thể được giao dịch trên các sàn giao dịch hoặc trao đổi tiền điện tử. Người dùng có thể mua, bán hoặc trao đổi các token này một cách dễ dàng và linh hoạt.
Quy trình tokenization này mang lại tính minh bạch, tính linh hoạt và tiềm năng tăng trưởng lớn cho việc giao dịch tài sản truyền thống trên mạng Blockchain. Việc tokenization mở ra khả năng cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia vào thị trường bất động sản hoặc các thị trường truyền thống khác mà trước đây họ không thể tiếp cận được.
Kết luận
ICO và tokenization đã mở ra một cánh cửa mới cho việc gọi vốn, đem lại sự minh bạch, tính linh hoạt và tiềm năng tăng trưởng lớn cho các dự án Blockchain. Tuy nhiên, việc này cũng đặt ra những thách thức về pháp lý và an ninh cho cả nhà đầu tư và các dự án. Do đó, việc hiểu rõ về các rủi ro và lợi ích của ICO và tokenization là rất quan trọng khi tham gia vào thị trường này.
