Blockchain 101 – Ep 1: Blockchain là gì?

Blockchain là gì?

Blockchain là một công nghệ lưu trữ và truyền thông tin một cách an toàn, minh bạch và phi tập trung. Nó đã trở thành nền tảng cơ sở dữ liệu mới, mở ra nhiều cơ hội trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tính đặc biệt của Blockchain là khả năng xây dựng một hệ thống không thể thay đổi dữ liệu đã được lưu trữ và chia sẻ thông tin mà không cần sự tập trung:

Blockchain là một sổ cái phân tán: Dược sử dụng để ghi lại các giao dịch một cách an toàn và minh bạch. Sổ cái này được lưu trữ trên một mạng máy tính toàn cầu. Do đó không có một bên trung gian nào kiểm soát nó.
Blockchain được tạo thành từ các khối, mỗi khối chứa một tập hợp các giao dịch. Các khối được liên kết với nhau bằng một mã hash, tạo thành một chuỗi liên tục. Điều này giúp đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu. Vì bất kỳ thay đổi nào đối với một khối sẽ làm thay đổi mã hash của tất cả các khối tiếp theo.

Cấu trúc Blockchain

Khối (Block)

Blockchain được xây dựng từ các khối (blocks) kết hợp lại với nhau. Mỗi khối chứa một lượng lớn thông tin và có một định danh duy nhất, được gọi là “hash”.

Mỗi khối cũng chứa hash của khối trước đó, tạo ra một chuỗi liên kết các khối – đây là lý do tên gọi là “Blockchain.” Mỗi block chứa các thông tin về giao dịch, bao gồm ngày tháng, số tiền và địa chỉ ví của người gửi và người nhận.

Mạng Phân Quyền (Decentralized Network)

Mạng lưới Blockchain là phi tập trung. Điều này có nghĩa là không có một tổ chức hoặc cá nhân nào kiểm soát toàn bộ hệ thống. Thay vào đó, các thiết bị trong mạng lưới đều giữ một bản sao của toàn bộ Blockchain. Khi có một giao dịch mới, thông tin được truyền qua mạng lưới và phải được xác nhận bởi đa số các nút (nodes) trong mạng trước khi được thêm vào Blockchain.

Thuật Toán Hash và Mỏ Đào (Mining)

Mỗi khối trong Blockchain được tạo ra thông qua một quá trình gọi là “đào tạo” (mining). Điều này bao gồm việc giải một bài toán toán học phức tạp để tạo ra một hash mới. Quá trình này yêu cầu một lượng lớn năng lượng tính toán, và người thực hiện đầu tiên hoàn thành nó được thưởng bằng một lượng đặc biệt của đồng tiền ảo.

Giao Dịch An Toàn và Rủi Ro

Dữ liệu trong mỗi khối không thể bị sửa đổi sau khi đã được thêm vào Blockchain. Điều này làm cho mọi giao dịch trở nên an toàn và giảm thiểu rủi ro, giảm khả năng gian lận và thay đổi dữ liệu.

Thông Tin Mở và Bảo Mật

Blockchain giữ cho thông tin minh bạch, nhưng đồng thời đảm bảo tính riêng tư của người tham gia. Mỗi người tham gia có một khóa riêng, giúp kiểm soát quyền truy cập vào dữ liệu.

Cách thức hoạt động của Blockchain

Blockchain hoạt động dựa trên ba nguyên tắc chính:

Phi tập trung: Không có một bên trung gian nào kiểm soát blockchain. Thay vào đó, nó được duy trì bởi một mạng máy tính toàn cầu.
Bất biến: Một khi dữ liệu được ghi vào blockchain, thì không thể thay đổi được.
Minh bạch: Mọi giao dịch trên blockchain đều được công khai và có thể được truy cập bởi bất kỳ ai.

Các bước cơ bản của 1 giao dịch (transaction) trên blockchain như sau:

Một giao dịch được khởi tạo, chẳng hạn A chuyển tiền cho B
Giao dịch được phát lên mạng blockchain
Các node xác minh giao dịch hợp lệ và khớp với số dư tài khoản
Giao dịch được nhóm với các giao dịch khác thành block mới
Block mới được thêm vào cuối chuỗi blockchain
Blockchain được cập nhật trên tất cả các node trong mạng.

Như vậy, dữ liệu trên blockchain không thể bị làm giả hay thay đổi mà không bị phát hiện. Điều này tạo nên tính bảo mật và minh bạch của blockchain.

Ứng Dụng Của Blockchain

Blockchain không chỉ được sử dụng trong lĩnh vực tài chính (ví dụ như tiền điện tử như Bitcoin), mà còn được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác như y tế, chuỗi cung ứng, quản lý tài nguyên, bầu cử và nhiều ứng dụng khác.

Tài chính: Blockchain được sử dụng trong tiền điện tử, như Bitcoin và Ethereum. Nó cũng có thể được sử dụng để tạo ra các hệ thống thanh toán nhanh chóng và an toàn hơn.
Chuỗi cung ứng: Blockchain có thể được sử dụng để theo dõi hàng hóa trong chuỗi cung ứng. Điều này có thể giúp cải thiện hiệu quả và minh bạch của chuỗi cung ứng.
Y tế: Blockchain có thể được sử dụng để lưu trữ hồ sơ bệnh án điện tử. Điều này có thể giúp cải thiện tính an toàn và bảo mật của thông tin y tế.
Chính phủ: Blockchain có thể được sử dụng để xây dựng các hệ thống bầu cử an toàn và minh bạch hơn.

Trong khi đang phát triển nhanh chóng, Blockchain vẫn đang tiếp tục khám phá và phát triển trong tương lai. Công nghệ này mang lại tiềm năng lớn cho sự đổi mới và cải thiện trong nhiều lĩnh vực, tạo ra một thế giới số an toàn, minh bạch và tiện lợi.