Nói thành thạo một ngôn ngữ thứ hai ở cấp độ giống như người bản xứ là tiêu chuẩn thành công mà hầu hết người học ngôn ngữ đều hướng đến. Đạt được cấp độ này có nghĩa là thành thạo bốn kỹ năng chính: đọc, viết, nói và nghe, cùng với cách phát âm rõ ràng và đẹp.
Phát âm chắc chắn rất quan trọng, nhưng giọng nói có thực sự cần thiết? Đây là một chủ đề gây tranh cãi. Các nhà nghiên cứu và giáo viên trên toàn thế giới có nhiều quan điểm khác nhau về tầm quan trọng của giọng nói, nhưng quan điểm của tôi rất đơn giản – người khác nghĩ gì không quan trọng! Điều mà người học, tức là bạn, mong muốn mới là điều đáng nói. Và kinh nghiệm của tôi cho thấy rằng hầu hết người học ngôn ngữ muốn đạt đến mức giao tiếp giống người bản xứ, với giọng nói giúp họ hòa nhập thay vì nổi bật.
Luyện giọng như một diễn viên
Học sinh học ngôn ngữ thường có cách tiếp cận về giọng nói, phát âm và cách sử dụng giọng rất khác so với người bản xứ. Người bản xứ, dù là diễn viên hay diễn giả, có thể làm việc với một huấn luyện viên giọng nói để cải thiện cách phát âm, tăng sự tự tin hoặc nắm bắt giọng điệu mong muốn.
Khi cải thiện phát âm, sự khác biệt giữa cách học của người học ngôn ngữ và người bản xứ là rất lớn. Điều này dễ hiểu bởi mục tiêu thì giống nhau, nhưng phương pháp và giáo viên lại khác. Người học ngôn ngữ học từ giáo viên ngôn ngữ, trong khi người bản xứ học từ các huấn luyện viên phát âm hoặc diễn đạt.
Người học ngôn ngữ có thể học được rất nhiều từ các phương pháp đào tạo phát âm mà diễn giả hay diễn viên áp dụng. Hãy cùng tìm hiểu phương pháp shadowing như một ví dụ.
Shadowing là gì?
Khi một diễn viên học để nói với một giọng khác với giọng gốc, lý thuyết về giọng nói mục tiêu là hữu ích nhưng không đủ. Cách học tốt nhất là hành động ngay!
Shadowing là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để xây dựng sự quen thuộc, năng lực và tự tin trong việc sử dụng giọng nói mục tiêu. Vậy shadowing là gì?
Shadowing là quá trình sao chép giọng nói. Rất đơn giản: bạn chọn một đoạn âm thanh từ một người nói có giọng bạn muốn học, sau đó sao chép từ từ, bao gồm cách phát âm, ngữ điệu và nhịp điệu của người nói.
Bắt đầu với từng từ một cho đến khi bạn phát âm chính xác, sau đó chuyển sang câu đầy đủ, đoạn văn, và cuối cùng là cả bài nói. Kết quả, bạn sẽ có thể đọc lại toàn bộ đoạn âm thanh với cách phát âm rõ ràng và tự tin.
Shadowing đặc biệt là giai đoạn cuối, khi bạn có thể nói đồng bộ với người nói, bắt chước họ một cách hoàn hảo, như cái bóng của giọng họ.
Tại sao shadowing tốt cho việc học ngôn ngữ?
Thật thú vị, shadowing mang lại nhiều lợi ích hơn cho người học ngôn ngữ so với người bản xứ.
Hãy tưởng tượng bạn đang làm việc với một bài nói dài 300 từ. Bài nói có thể gồm 10 câu, mỗi câu có cấu trúc ngữ pháp, từ vựng và cách phát âm riêng. Trong quá trình luyện tập, bạn sẽ quen thuộc sâu sắc với bài nói, học thuộc lòng từng câu.
Dù nhận ra hay không, bạn đang tham gia vào quá trình học sâu. Cách học này giúp bài học in sâu và dễ nhớ lâu dài – đặc biệt nếu bạn ôn lại bài nói sau này.
Phương pháp này không chỉ giúp bạn học từ mới mà còn hiểu chi tiết cách phát âm, ngữ điệu, và nhịp điệu của câu. Khi nắm vững, bạn sẽ dễ dàng áp dụng vào tình huống khác trong tương lai.
Nội dung nào phù hợp để shadowing?
Hãy chọn nội dung shadowing một cách cẩn thận. Đặt nền tảng tốt sẽ giúp bạn tự tin tiến xa hơn. Một số yếu tố cần xem xét:
- Bạn có muốn nói giống họ không?
- Họ có mắc nhiều lỗi không? Nhiều người bản xứ cũng mắc lỗi ngữ pháp.
- Có đủ nội dung để bạn luyện tập không?
Nếu tìm được một khóa học phát âm tốt hoặc các tài liệu từ người dạy uy tín, đó là nguồn tài liệu rất tốt.
Làm sao biết cần tập trung vào phần nào?
Hãy lắng nghe cẩn thận khi shadowing và so sánh với bản ghi âm của bạn. Xác định những phần bạn không giống, ghi chú lại và tìm mẫu chung, ví dụ: âm “TH” hay nguyên âm nào đó.
3 bước đơn giản để sử dụng shadowing:
- Tìm nội dung phù hợp: Chọn người nói hoặc nội dung mà bạn yêu thích.
- Tập trung vào phần khó nhất: Luyện tập đến khi hoàn thiện.
- Luyện tập không ngừng: Áp dụng vào các cuộc hội thoại thực tế và ôn tập lại tài liệu để cải thiện lâu dài.
